Geneza powstania Wojska Polskiego miała swój początek po zawarciu tzw. paktu SIKORSKI – MAJSKI, który anulował pakt RIBBENTROP-MOŁOTOW, zapowiadał amnestię dla deportowanej ludności polskiej oraz
utworzenie armii w ZSRR podległej politycznie rządowi RP na uchodźctwie, przeznaczonej jednak do udziału w walkach na froncie wschodnim.
Jednak po rozmowie Józefa Stalina z gen. Władysławem Andersem 18.03.1942 r. stało się faktem, że gen. Anders nie wyraził zgody na skierowanie armii na front wschodni. W rezultacie splotów różnorakich czynników
armia gen Andersa została wyprowadzona do Iranu w okresie kwiecień – sierpień 1942 r. Natomiast w marcu 1943 r na KREMLU – po wyprowadzeniu armii gen. Andersa - odbyły się rozmowy pomiędzy Józefem Stalinem, a Wandą Wasilewską i ppłk Zygmuntem Berlingiem, a
w kwietniu 1943 r Biuro Polityczne Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego podjęło polityczną decyzję o formowaniu oddziałów polskich pod auspicjami Związku Patriotów Polskich, na czele którego stanęła
Wanda Wasilewska.
Na pierwszym posiedzeniu ZPP uzgodniono. że formowaną jednostką będzie dywizja piechoty, a ppłk. Zygmunt Berling zostanie jej dowódcą.
Dnia 6.maja 1943 r Państwowy Komitet Obrony ZSRR podjął decyzję polityczną o formowaniu 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki zaś 14 maja 1943 r w Sielcach nad Oką Zygmunt Berling podpisał rozkaz nr 1 o utworzeniu 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Należy dodać, że utworzenie 1 DP zaakceptowała Polonia amerykańska, która powołała dla jej wsparcia LIGĘ KOŚCIUSZKOWSKĄ.
Nowa formacja była Wojskiem Polskim, jej żołnierze rekrutowali się przy tym z tej samej zbiorowości co armia gen. Władysława Andersa.
Gen. Zygmunt Berling wraz z żołnierzami 1 DP im. Tadeusza Kościuszki złożył 15. lipca 1943 r – w dzień wiktorii grunwaldzkiej – uroczystą przysięgę, a chrzest bojowy przeszła dywizja w dniach 12 – 13 października 1943 r pod LENINO. Dnia 18.07.1944 r Związek Patriotów Polskich przekazał Krajowej Radzie Narodowej swój dorobek organizacyjny i siłę zbrojną. W tym dniu uzgodniono treść DEKRETU Nr 3, - który datowany był na 21.07.1944r - stwierdzającego przejęcie władzy zwierzchniej nad ARMIĄ POLSKĄ w ZSRR, zjednoczenie jej z Armią Ludową i
utworzenie Odrodzonego Jednolitego Wojska Polskiego, a także powołanie Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, datowane na 22 lipca 1944r, którego dowódcą został gen. broni MICHAŁ ROLA-ŻYMIERSKI. Wspominając wydarzenia sprzed 78 lat pamiętajmy o służbie i dokonaniach tych, którzy w minionych latach zapewnili Polsce pokojowy rozwój, przyczynili się do jej rozbudowy, trwałości granic i likwidacji analfabetyzmu .
To właśnie jednolite Wojsko Polskie wbiło słupy graniczne i objęło straż na rubieżach Rzeczypospolitej Polskiej. Przystąpiło do rozminowania obiektów przemysłowych oraz pól i lasów.
To żołnierze tego wojska zagospodarowali odzyskane, prastare polskie ziemie zachodnie i północne, odgruzowywali i odbudowywali kraj ze zniszczeń wojennych.
To odrodzone Wojsko Polskie, obok funkcji obronnych Narodu i Państwa Polskiego, wniosło niemały wkład w rozbudowę gospodarki narodowej, rozwój oświaty i kultury.