Geneza powstania Odrodzonego Wojska Polskiego miała swój początek
po zawarciu tzw. paktu SIKORSKI – MAJSKI, który anulował pakt RIBBENTROP
- MOŁOTOW, zapowiadał amnestię dla deportowanej ludności polskiej oraz
utworzenie armii w ZSRR podległej politycznie rządowi RP na uchodźctwie,
przeznaczonej jednak do udziału w walkach na froncie wschodnim.
Tworzywem armii mieli stać się Polacy rozsiani na ogromnym terytorium ZSRR
jako jeńcy, więźniowie, wysiedleni, deportowani, zesłańcy, uciekinierzy z Generalnej
Guberni.
Po rozmowie Józefa Stalina z gen. Władysławem Andersem 18.03.1942 r
stało się faktem, że gen. Anders nie wyraził zgody na skierowanie armii na front wschodni. W rezultacie splotów różnorakich czynników armia gen Andersa została wyprowadzona do Iranu w okresie kwiecień – sierpień 1942 r.
Bez względu na zasługi armii gen. Andersa w walce z faszyzmem, decyzji o opuszczeniu sojusznika w potrzebie nie można uznać za politycznie roztropną i korzystną militarnie.
W marcu 1943 r na KREMLU – po wyprowadzeniu armii gen. Andersa -
odbyły się rozmowy pomiędzy Józefem Stalinem, a Wandą Wasilewską i ppłk
Zygmuntem Berlingiem. W kwietniu 1943 r Biuro Polityczne Wszechzwiązkowej
Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego podjęło polityczną decyzję o formowaniu oddziałów polskich pod auspicjami Związku Patriotów Polskich, na czele którego stanęła Wanda Wasilewska.
Na pierwszym posiedzeniu ZPP uzgodniono. że formowaną jednostką będzie dywizja piechoty, a ppłk. Zygmunt Berling zostanie jej dowódcą. Józef Stalin – po rozmowie z ppłk. Berlingiem – postanowił, że będzie tworzony również pułk czołgów, eskadra lotnictwa, dywizja artylerii, Samodzielny Batalion Kobiecy i inne jednostki, jako zalążek nowych Polskich Sił Zbrojnych.
Dnia 6.maja 1943 r Państwowy Komitet Obrony ZSRR podjął decyzję polityczną
o formowaniu 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. 14 maja 1943 r w Sielcach nad Oką Zygmunt Berling podpisał rozkaz nr 1 o utworzeniu 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Należy dodać, że utworzenie 1 DP zaakceptowała Polonia amerykańska, która powołała dla jej wsparcia LIGĘ KOŚCIUSZKOWSKĄ.
Nowa formacja była Wojskiem Polskim, jej żołnierze rekrutowali się z tej samej
zbiorowości co armia gen. Władysława Andersa :
„Znad spienionej Syr- Darii
i aułów Kirgizji,
jadą chłopcy do armii
walczyć w polskiej dywizji.
Twarz z tęsknoty wychudła,
tylko błyszczą się oczy,
żegnaj niebo południa,
żegnaj mroźna północy.” / Leon Pasternak /
Gen. Zygmunt Berling wraz z żołnierzami 1 DP im. Tadeusza Kościuszki złożył
15.lipca 1943 r – w dzień wiktorii grunwaldzkiej – uroczystą przysięgę, a chrzest
bojowy przeszła dywizja w dniach 12 – 13 października 1943 r pod LENINO.
Dnia 18.07.1944 r Związek Patriotów Polskich przekazał Krajowej Radzie Narodowej swój dorobek organizacyjny i siłę zbrojną. W tym dniu uzgodniono treść DEKRETU, - który datowany był na 21.07.1944r - stwierdzającego przejęcie władzy zwierzchniej nad ARMIĄ POLSKĄ w ZSRR, zjednoczenie jej z Armią Ludową i utworzenie Odrodzonego Jednolitego Wojska Polskiego, a także powołanie Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, datowane na 22 lipca 1944r, którego dowódcą został gen. broni MICHAŁ ROLA-ŻYMIERSKI.
Partyzanci Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej
- działający na terenie kraju – wstępowali do Odrodzonego Wojska Polskiego.
Zgłaszali się do niego najlepsi synowie i córki ludu polskiego , biedoty miast i wsi ,
sól i ból uciemiężonej ziemi.
Wspominając wydarzenia sprzed 74 lat pamiętajmy o służbie i dokonaniach
tych, którzy w minionych latach zapewnili Polsce pokojowy rozwój, przyczynili się
do jej rozbudowy, trwałości granic i likwidacji analfabetyzmu .
To właśnie jednolite Wojsko Polskie wbiło słupy graniczne i objęło straż
na rubieżach Rzeczypospolitej Polskiej. Przystąpiło do rozminowania obiektów
przemysłowych oraz pól i lasów.
To żołnierze tego wojska zagospodarowali odzyskane, prastare polskie ziemie zachodnie i północne, odgruzowywali i odbudowywali kraj ze zniszczeń wojennych.
To odrodzone Wojsko Polskie, obok funkcji obronnych Narodu i Państwa
Polskiego, wniosło niemały wkład w rozbudowę gospodarki narodowej, rozwój
oświaty i kultury.
Dzisiaj, bez względu na opcje polityczne, faktów historycznych – tak bardzo
istotnych dla państwa i Narodu Polskiego - nie da się wykreślić z pamięci polskiego społeczeństwa.
Służba w szeregach Ludowego Wojska Polskiego była Zaszczytem i Honorem !
Dziś weteranów i byłych żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego określa się mianem „drugiego sortu”.
Dziś bohaterami narodowymi są powstańcy warszawscy i „żołnierze wyklęci”.
Prawda jest taka, że przed 74 laty było wiele heroicznych zdarzeń oręża polskiego, na zachodzie i wschodzie oraz w kraju, nie powinno się więc wyróżniać jednych - zapominając o innych.
Nam danina krwi polskiego żołnierza jest jednakowo droga, bez względu na to
pod jaką szerokością geograficzną krwawił w walce z hitlerowskim okupantem.
Wieczna Cześć i Chwała Żołnierzom ODRODZONEGO WOJSKA POLSKIEGO !
mjr inż. Kazimierz Rdzanek
Warszawa dnia 21.07.2018 r.